De meest recente peiling van VRT betreft "De Stemming" van 20 mei 2025, waarbij Open VLD opnieuw zeer slecht scoort en nu de kleinste partij van Vlaanderen is geworden. Hieronder volgen alle commentaren en reacties op deze peiling.
Politieke analyse van experts
De politicoloog Stefaan Walgrave van de Universiteit Antwerpen leverde diepgaande commentaar op de resultaten van Open VLD in de peiling. Hij wijst erop dat Open VLD nu "de kleinste partij van Vlaanderen" is geworden en "flirt met de kiesdrempel". Walgrave benadrukt dat de liberalen zelfs bij de hoogste schatting binnen de foutenmarge lager uitkomen dan bij de verkiezingen van 2024.
Een belangrijk inzicht van Walgrave betreft het gedrag van weggelopen Open VLD-kiezers. Hij stelt dat "het verdere verlies van Open VLD sinds de verkiezingen zich wellicht heeft vertaald in liberale kiezers die zich van hun partij distantiëren, en nu aangeven onbeslist te zijn". Dit biedt volgens hem nog een sprankeltje hoop: "Ze zijn nog terug te winnen, want ze hebben hun liefde voor een andere partij nog niet verklaard".
Analyse van onbesliste kiezers
De peiling toont interessante patronen bij onbesliste kiezers die voorheen Open VLD steunden. Van de onbesliste kiezers geeft 41 procent aan vooral een stem voor CD&V te overwegen, gevolgd door Vooruit en N-VA (beide 31 procent). Slechts "iets minder dan een kwart van de onbeslisten geeft aan in de eerste plaats een stem voor Open VLD te overwegen". Dit suggereert dat Open VLD zelfs onder twijfelende kiezers niet de eerste keuze is.
Interne partijreacties
Eva De Bleeker, de huidige voorzitter van Open VLD, had voorafgaand aan deze peiling al aangegeven niet bang te zijn voor slechte resultaten. In Villa Politica op 21 mei 2025 zei ze: "Een peiling is altijd belangrijk, maar de verkiezingen zijn nog ver en ons vernieuwingstraject moet nog officieel van start gaan. Dan is het ook logisch dat daar nog niet vele van te zien zal zijn in de peiling".
De Bleeker benadrukte tevens dat ze "niet iemand is die zich snel uit haar lood laat slaan" en blijft volhouden dat ze Open VLD "weer op de rails kan krijgen". Ze kondigde aan "maanden- en zelfs jarenlang rondetafels te organiseren om met leden en experts de standpunten naar de volgende verkiezingen duidelijk te maken".
De impact van De Bleekers leiderschap is echter direct zichtbaar in de peilingen en de publieke perceptie van de partij.
- Historisch lage peilingen: Open VLD daalde maar 5,3% in de peiling van 23 mei 2025, het laagste punt ooit (wie heeft alweer die kiesdrempel ingevoerd?) Experts wijten dit aan het gebrek aan coherentie tussen retoriek en daden: terwijl De Bleeker pleit voor vernieuwing, blijft de partij vasthouden aan oude allianties.
- Financiële problemen: Het verlies van 2 miljoen euro aan overheidsfinanciering na de verkiezingsnederlaag van 2024 dwingt de partij tot herstructureringen, wat het moreel verder ondermijnt.
- Mediastrategie: De Bleekers medioptredens worden omschreven als "moeizaam" en "gebrekkig", wat bijdraagt aan het beeld van een partij in verwarring
Historische context en vergelijkingen
Kjell Vander Elst, Kamerlid voor Open VLD, had eerder in maart 2025 al gereageerd op dramatische peilingsresultaten waarbij Open VLD slechts 6 procent haalde. Hij noemde dit "een dramatisch resultaat: dat wil ik eerlijk gezegd nooit meer zien". Vander Elst erkende toen al dat de partij "uit een periode van 25 jaar besturen komt. Dat is 25 jaar water bij de wijn doen".
De huidige peiling plaatst Open VLD in een nog precairere positie dan eerdere metingen. In december 2023 haalde de partij in de provincie Antwerpen slechts 4,8 procent, wat toen al een "echte oplawaai" werd genoemd door wetstraatjournalist Wouter Verschelden. Egbert Lachaert, de toenmalige voorzitter, reageerde destijds dat "Antwerpen nooit de sterkste provincie van Open VLD is geweest" maar erkende dat er "werk aan de winkel is".
De peiling suggereert dat Open VLD's electorale crisis zich voortzet ondanks pogingen tot hernieuwing. De partij worstelt met het behouden van zijn liberale identiteit terwijl het tegelijkertijd probeert kiezers terug te winnen die zijn weggelopen naar andere partijen of onbeslist zijn geworden. De vraag blijft of De Bleekers vernieuwingstraject, dat in september 2025 zou moet leiden tot "een nieuwe liberale partij" met een nieuwe naam, voldoende zal zijn om het tij te keren.
Conclusie: een partij op de hakblok
De commentaren op de recentste VRT-peiling tonen een partij in diepe crisis, met experts die wijzen op structurele problemen en interne stemmen die pleiten voor drastische verandering. Hoewel partijleiders optimisme uitstralen, suggereren de cijfers en expertanalyses dat Open VLD voor de grootste uitdaging in zijn moderne geschiedenis staat. Eva De Bleekers voorzitterschap markeert een kritieke fase voor Open VLD. Terwijl haar focus op vernieuwing en terugkeer naar liberale principes aanvankelijk hoop bood, worden deze ambities overschaduwd door interne verdeeldheid, electorale achteruitgang en externe concurrentie. De komende maanden—met name het congres in september 2025 (voor zover de revolutie morgen niet zal losbarsten)—zullen bepalend zijn voor het overleven van de partij. Zonder duidelijke ideologische herpositionering en eenheid binnen de rangen lijkt Open VLD gedoemd te blijven worstelen in de marge van de Vlaamse politiek en zelfs volledig te verdwijnen.
Rudi D'Hauwers - 23 mei 2025
Reactie plaatsen
Reacties