Op 5 maart 2025 werd het Brusselse politieke toneel opgeschrikt door een klassiek staaltje goochelkunst. Sven Gatz, minister van Begroting, verslikte zich in zijn koffie toen staatssecretaris Nawal Ben Hamou van de PS hem doodleuk kwam vertellen dat er een tekort van bijna 300 miljoen euro was voor de betaling van al gebouwde sociale woningen. Niet zomaar een klein putje, maar een financiële krater in een stad waar de begroting al 1,6 miljard euro in het rood staat op een totale begroting van 8 miljard euro.... En wie mag straks de rekening betalen? Juist ja, de Belgische belastingbetaler.
De PS, jarenlang de onbetwiste kampioen in het uitgeven van geld dat er niet is, bouwde de afgelopen jaren sociale woningen alsof het Monopoly was. Elk huisje kost tegenwoordig al snel 400.000 euro. Geen krotten, maar woningen met driedubbel glas en luxematerialen, want sociale huisvesting moet blijkbaar ook een beetje bling hebben. De helft van die prijs wordt direct betaald door de Brusselse overheid, de andere helft met een lening op dertig jaar. Het resultaat: een peperdure huizenberg, maar geen structurele oplossing voor de meer dan 50.000 gezinnen die op de wachtlijst staan.
Het probleem is simpel: de inkomsten dekken de kosten niet. Een Brusselaar betaalt gemiddeld 380 euro per maand voor een sociale woning, terwijl de overheid soms tot 12.000 euro per jaar per woning moet bijpassen. Met 41.000 sociale woningen loopt die factuur snel op. In 2024 paste Brussel al 52 miljoen euro bij, in 2025 stijgt dat naar 56 miljoen. En dat bedrag blijft jaar na jaar groeien. Zo ontstaat een sneeuwbaleffect waar niemand nog vat op lijkt te hebben.
Waar komt dat tekort van 300 miljoen euro nu vandaan? Volgens critici ging Ben Hamou voor 175 miljoen euro aan projecten aan zonder dat de financiering rond was. Zelf spreekt ze over 163 miljoen euro aan subsidies, de rest is een tekort door een niet-terugbetaalde kortetermijnlening. En dat is nog maar het topje van de ijsberg: er staan nog voor meer dan 1,5 miljard euro aan openstaande of nog te ontvangen facturen open.
Minister Gatz heeft inmiddels laten weten dat er geen extra cheque van 300 miljoen euro komt. De Brusselse Huisvestingsmaatschappij mag zelf op zoek naar een oplossing. Gatz stelt voor om een deel van het patrimonium – geschat op 10 miljard euro – te verkopen, of sommige sociale woningen tijdelijk commercieel te verhuren. Maar de PS houdt voet bij stuk: geen verkoop, geen commerciële verhuur, en zeker geen huurverhoging. Zelfs niet nu de sector al jaren vraagt om de huurprijs met 15 procent te verhogen.
De bal wordt vakkundig heen en weer gekaatst. Volgens Ben Hamou is het aan de minister van Begroting om te besparen en het budget op te volgen. Gatz zat immers in de financiële stuurgroep, dus het tekort was voorspelbaar, klinkt het. De Gucht, voorzitter van Open Vld, verwijt de PS dan weer jarenlang mismanagement en een gebrek aan transparantie. Pas tegen het einde van de legislatuur kwam Ben Hamou met een plan, toen de schulden al torenhoog waren.
De PS investeert bijna 60 miljoen euro als compensatie voor de lage huurprijzen. Volgens Open Vld zou dat geld beter besteed worden aan het activeren van mensen, zodat sociale huisvesting een opstap wordt in plaats van een eindstation. Maar voorlopig blijft het systeem zoals het is: een bodemloze put waar geld in verdwijnt, zonder dat structurele problemen worden opgelost.
En ondertussen? Zit Brussel al bijna elf maanden zonder regering, blijven de wachtlijsten groeien en kijkt de belastingbetaler machteloos toe. Misschien wordt het tijd dat de Brusselse politiek een lesje krijgt in budgetteren – of tenminste leert dat je geen snoep koopt als je spaarpot leeg is. Tot die tijd blijft het toveren met geld, en bent u als belastingbetaler de onvrijwillige sponsor van het Brusselse circus.
Wil je weten hoe dit afloopt, of heb je zelf een oplossing voor het Brusselse begrotingsgat? Laat het gerust weten – misschien word je wel de nieuwe minister van Begroting.
Reactie plaatsen
Reacties