De grote verzekeringsillusie: een tragikomische reis door het moeras van polissen en beloftes

Je hebt jarenlang trouw je premies betaald, netjes op tijd, zonder morren. Dan gebeurt het onvermijdelijke – een lekkage, een inbraak, een ongeluk. "Geen zorgen," denk je, "ik ben verzekerd!" Ha! Laat me je meenemen op een satirische reis door het wonderbaarlijke land van verzekeringen, waar beloftes zo vloeibaar zijn als het water dat door je plafond druppelt en experts zó onafhankelijk zijn dat ze toevallig altijd de belangen van je verzekeraar behartigen.

De kunst van het overbodig verzekeren: een masterclass in geldverspilling

Wist u dat Belgen binnen de top 5 staan in de wereldranglijst van premie-uitgaven? Een gemiddelde van bijna 4.000 euro per jaar per persoon om precies te zijn. De Zwitsers zijn nog ijveriger in het vullen van de zakken van verzekeraars. Wat een prestatie! Zo trots als we zijn op onze zuinigheid, gooien we blijkbaar massaal geld over de balk voor papieren beloftes.

Laten we eens kijken naar de prachtige verzamelpolissen die u waarschijnlijk in uw portfolio heeft. Bent u al de trotse eigenaar van een tuinverzekering? Waarom niet? Uw tuinkabouters verdienen bescherming! Oh wacht, uw inboedelverzekering dekt dat al. Maar wat te denken van die onmisbare regenverzekering? Ja, die bestaat echt. Want wat is er nu vervelender dan regen tijdens je vakantie aan de Belgische kust? Tenzij natuurlijk het dichtstbijzijnde weerstation niet precies genoeg regen meet om aan de kleine lettertjes te voldoen – dan heeft u pech en kunt u fluiten naar uw vergoeding.

En dan de scholierenongevallenverzekering! Want waarom zou u uw kind 24/7 willen beschermen als u het ook alleen tijdens schooluren kunt doen voor een belachelijke premie? Of wat dacht u van de brillenverzekering, smartphoneverzekering of die onmisbare verlengde garantie op uw wasmachine? Al deze pareltjes van financiële wijsheid behoren tot het arsenaal van de gemiddelde Belg, die kennelijk nooit genoeg zekerheid kan hebben.

Voor onze Amerikaanse vrienden zijn er andere juweeltjes: vliegtuigverzekeringen (alsof uw levensverzekering niet genoeg is), accidentele overlijdensverzekeringen (want een 'gewoon' overlijden is blijkbaar niet vergoedingswaardig), en natuurlijk private hypotheekverzekeringen (waarbij u betaalt voor de bescherming van... de bank!).

Het schadecircus: waar experts jongleren met uw belangen

U heeft schade en belt uw verzekeraar. Gefeliciteerd! U heeft zojuist een ticket gekocht voor het grootste circus op aarde. In de hoofdrol: de schade-expert. Deze ogenschijnlijk onafhankelijke professional komt bij u thuis, met een geruststellende glimlach en een koffertje vol vooringenomenheid.

"Ik ben hier om u te helpen," zegt hij, terwijl hij in zijn achterhoofd al berekent hoeveel hij kan besparen voor zijn werkelijke broodheer – de verzekeraar. Hij zal u vragen stellen, aantekeningen maken, en u uiteindelijk een document laten ondertekenen. Tekent u niet? Dan werkt u blijkbaar niet mee aan het onderzoek! Tekent u wel? Dan heeft u zojuist ingestemd met een rapport dat later perfect tegen u gebruikt kan worden.

Het is als een klassiek toneelstuk: de expert speelt de rol van uw bondgenoot, terwijl hij in werkelijkheid een wolf in schaapskleren is. Uit onderzoek blijkt dat verzekeraars routinematig instructies geven aan deze 'onafhankelijke' bureaus over de wijze van onderzoek, en zo eigenlijk op de stoel van de expert zitten. In één geval vergat een onderzoeker zijn dossier mee te nemen na een bezoek, waardoor de verzekerde ontdekte dat de verzekeraar al had besloten dat er sprake was van fraude voordat het onderzoek überhaupt begon. Wat een schokkende verrassing!

Wilt u werkelijk uw belangen beschermen? Schakel dan een contra-expert in of sluit een rechtsbijstandsverzekering af met eerlijke experten. Maar pas op! Uw verzekeraar zal u proberen te ontmoedigen door te zeggen dat u de kosten zelf moet betalen of dat zij niet met bepaalde experts samenwerken. De waarheid? Volgens de wet mag u elke contra-expert inschakelen en moet de verzekeraar de redelijke kosten vergoeden. Natuurlijk is "redelijk" een rekbaar begrip in verzekeringsland – net als "dekking", "schade" en "eerlijkheid".

Als u denkt dat de diagnose van uw schade al frustrerend was, wacht maar tot de afhandelingsfase. Verzekeraars hebben het vertragen van claims verheven tot een kunstvorm die zelfs de meest geduldige heilige tot waanzin kan drijven: een echt meesterwerk in tijd rekken.

Waarom vertragen verzekeraars claims? Volg het geld! Door uitbetalingen uit te stellen, kunnen ze langer van uw geld genieten en de rente opstrijken. Bovendien weten ze dat veel verzekerden uiteindelijk zo gefrustreerd raken dat ze een lager bedrag accepteren of hun claim helemaal laten vallen.

De tactiek is briljant in haar eenvoud: vraag herhaaldelijk om dezelfde documenten, stuur brieven die net voor het weekend arriveren, wijs naar "complexe beoordelingen" die tijd vergen, of – mijn persoonlijke favoriet – verwijs naar een "hoge werkdruk" door recente natuurrampen of vergeet emails te beantwoorden onder het mom: wij hebben een hopeloze achterstand van vele lichtjaren. En als u denkt dat u vier maanden of vier jaren moet wachten voordat u kunt klagen, dan heeft u het mis! De verzekeraar hoopt juist dat u dat denkt.

Verzekeringsfraude: een traditie zo oud als de verzekering zelf

Verzekeringsfraude is niet iets nieuws onder de zon. Al in de eerste eeuw na Christus schreef de Romeinse dichter Martialis een epigram over een zekere Tongilianus, die zijn huis voor 200 denarii verzekerde, waarna het zogenaamd afbrandde en hij tien keer zoveel uitbetaald kreeg. "Heeft het er niet alle schijn van," schreef Martialis cynisch, "dat je je eigen huis in brand hebt gestoken, Tongilianus?"

In 1862 probeerde een zekere meneer Calvert verzekeraars bij Lloyd's op te lichten door een niet-bestaand schip genaamd de Poseidon te verzekeren voor £12.000, om vervolgens te beweren dat piraten het hadden overvallen en in brand gestoken. En dan was er nog het geval van de Salem, een supertanker die in 1980 opzettelijk tot zinken werd gebracht. De bemanning werd gered met al hun bezittingen keurig ingepakt... en lunchpakketten bij de hand. Subtiliteit was duidelijk niet hun sterkste punt.

Maar terwijl verzekerden soms fraude plegen, zijn verzekeraars zelf meesters in het ontduiken van legitieme claims: studies tonen aan dat het grootste bedrag aan fraude wordt gepleegd door de verzekeraars zelf, door opzettelijk claims niet te betalen, ze uit hun systemen te verwijderen, en dekking te weigeren of te annuleren. Wat een verrassende wending!

Hoe overleef je als verzekerde: een satirische handleiding

1. Leer koffiedik kijken: Aangezien verzekeraars verwachten dat je precies voorspelt welke rampen je zullen treffen, is het handig om helderziende capaciteiten te ontwikkelen. Of beter nog, verzeker je tegen alles – van vulkaanuitbarstingen in Pennsylvania (die al 50 miljoen jaar niet zijn voorgekomen) tot en met alien-ontvoeringen.

2. Word bureaucraat: Begin elke interactie met je verzekeraar met het maken van een kopie... van alles. Elke brief, elk telefoongesprek (vraag naam en functie!), elke e-mail. Neem alles op, maak aantekeningen, en archiveer het allemaal alsof je de volgende Franz Kafka bent die een meesterwerk over bureaucratische nachtmerries voorbereidt.

3. Leer patience spelen: Vind je het frustrerend dat je maanden of jaren op een uitbetaling moet wachten? Beschouw het als een cursus geduld! Terwijl de rente op je schade elk kwartaal naar je verzekeraar gaat, kun jij mediteren over de schoonheid van langdurige administratieve processen.

4. Word een paragraafkenner en mierenneuker: Niets is zo sexy als het tot in detail kennen van je polisvoorwaarden. Bouw een romantische avond rond het lezen van de kleine lettertjes bij kaarslicht. Wie weet ontdek je dat je tuinkabouters niet gedekt zijn bij maanverduistering op een dinsdag.

De eeuwige cirkel van verzekeringswaanzin

De waarheid is dat we gevangen zitten in een eeuwigdurende dans met verzekeraars. We betalen voor zekerheid, maar krijgen onzekerheid. We vertrouwen op experts, die eigenlijk undercover-agenten voor de verzekeraar zijn. We hopen op snelle afhandeling, maar krijgen eindeloze bureaucratie.

Het is als een moderne versie van Sisyphus: we duwen onze premies jaar na jaar de berg op, in de hoop dat wanneer we ze nodig hebben, de steen niet weer naar beneden rolt en ons verplettert.

Dus de volgende keer dat iemand je vraagt waarom je zo cynisch bent over verzekeringen, vertel ze dan over de regenverzekering, de tuinverzekering, en al die andere pareltjes van financiële "wijsheid". Vertel ze over de "onafhankelijke" experts die toevallig altijd in het voordeel van de verzekeraar beslissen. Vertel ze over de maanden of jaren die je hebt gewacht op een uitbetaling.

En vergeet niet te glimlachen terwijl je je volgende premie betaalt. Want in verzekeringsland is de grootste grap dat we blijven geloven dat het systeem er is om ons te beschermen, terwijl we eigenlijk allemaal deelnemers zijn in het grootste en langstlopende Kafka-eske theaterstuk ooit opgevoerd.

Oh, en als je nog steeds twijfelt over welke verzekeringen je moet schrappen: begin met de regenverzekering. Tenzij je in België woont – dan heb je een paraplu nodig, geen verzekering.