Een vergaderzaal vol gestreste consultants, omringd door stapels documenten, terwijl de deadline als een onverbiddelijke schaduw over hun Powerpoint-presentaties hangt. De koffieautomaat – de enige constante vriend in deze wereld van variabele declarabiliteit – draait overuren. Welkom in de consultancywereld van gisteren. Of misschien wel van vandaag, voor degenen die de tekenen des tijds nog niet hebben opgemerkt.
De traditionele consultancygiganten worden geconfronteerd met een digitale uitdager die hun werkwijzen, hun verdienmodellen en uiteindelijk hun bestaansrecht fundamenteel in vraag stelt. Een uitdager die geen koffie nodig heeft, nooit klaagt over werkdruk en geen dure MBA-diploma’s aan de muur heeft hangen: kunstmatige intelligentie.
Laten we de feiten eens nuchter bekijken. Consultants spenderen gemiddeld 19% van hun kostbare tijd aan het zoeken en verzamelen van informatie. Bijna één vijfde van het werk waarvoor bedrijven honderden euro’s per uur betalen, bestaat uit zoekwerk dat AI binnen minuten kan afhandelen. Het is alsof je een Formule 1-coureur inhuurt om je boodschappen te doen – technisch gezien kan hij het, maar is dat echt de beste besteding van zijn talent?
Nog ontnuchterender is het feit dat junior consultants tot 70% van hun werktijd besteden aan het voorbereiden en perfectioneren van presentaties. Deze jonge professionals, vaak vers van de universiteit, spenderen hun dagen niet aan baanbrekende analyses maar aan het verschuiven van vormen op slides en het aanpassen van kleuren in grafieken. “Maak deze cirkel blauwer, maar niet té blauw” – de beruchte laatste woorden van menig partner voordat een junior een nacht doorwerkt.
De ironie is tastbaar: de sector die zichzelf profileert als vooruitstrevend en innovatief, wordt nu zelf ontwricht door technologie. De indrukwekkende kantoren en de dure pakken verhullen een fundamentele kwetsbaarheid: veel consultancywerk is gebaseerd op herhaalbare processen die perfect door AI kunnen worden uitgevoerd. Het is alsof de schoenmaker zelf op blote voeten loopt.
Op het hoogste niveau wordt de impact niet minder gevoeld. Senior executives rapporteren dat ze wekelijks 2,5 uur besteden aan het doornemen van rapporten – tijd die ze niet kunnen investeren in strategische besluitvorming of leiderschap. Geavanceerde AI-prompts kunnen deze rapporten distilleren tot hun essentie: een heldere samenvatting, kritische bevindingen, strategische risico’s en concrete aanbevelingen – alles ondersteund door exacte citaten uit het originele document. Het is als een executive summary van een executive summary, maar dan zonder de kosten van een MBA-stagiair.
Het patroon is duidelijk en onontkoombaar: taken die voorheen uren, dagen of zelfs weken in beslag namen, worden nu in fracties van die tijd uitgevoerd door intelligente algoritmes. Dit roept de fundamentele vraag op: wat is de toegevoegde waarde van een consultant in het AI-tijdperk? Of zoals een partner het onlangs verzuchtte tijdens een strategiesessie: “Als ChatGPT mijn PowerPoints kan maken, wat doe ik hier dan nog?”
De consultancysector staat nu voor een existentiële uitdaging die doet denken aan wat de muziekindustrie meemaakte met de komst van digitale downloads, of wat traditionele retailers ervoeren met de opkomst van e-commerce. De eerste reactie is vaak ontkenning, gevolgd door verzet. Maar zoals de geschiedenis ons leert: aanpassing is de enige levensvatbare strategie. Of zoals Darwin het niet zei maar had kunnen zeggen: “Het is niet de sterkste consultant die overleeft, noch de meest intelligente, maar degene die zich het best kan aanpassen aan verandering.”
Voor de consultants van vandaag en morgen betekent dit een herdefiniëring van hun rol. De waarde zal steeds minder liggen in het verzamelen en presenteren van informatie – taken die AI moeiteloos overneemt – en steeds meer in het bieden van diepgaande, contextrijke inzichten die alleen menselijke ervaring en intuïtie kunnen leveren. De consultant wordt minder een leverancier van informatie en meer een curator, een vertaler van complexiteit naar bruikbaarheid, een gids door het oerwoud van mogelijkheden dat AI openbaart.
Recente cijfers ondersteunen deze verschuiving. Volgens een onderzoek van Gartner zal tegen 2026 maar liefst 75% van het operationele consultancywerk worden uitgevoerd door AI-systemen. De Boston Consulting Group heeft al geïnvesteerd in een AI-platform dat naar verluidt het werk van junior consultants met 40% efficiënter maakt. De grote vier accountantskantoren – Deloitte, PwC, EY en KPMG – hebben gezamenlijk miljarden geïnvesteerd in AI-technologieën die hun dienstverlening moeten transformeren. Het is als een wapenwedloop, maar dan met algoritmes in plaats van kernkoppen.
Voor ambitieuze consultants is de boodschap helder: omarm AI als bondgenoot, niet als vijand. Zij die leren hoe ze effectief kunnen samenwerken met deze technologieën – hoe ze de juiste vragen kunnen stellen, hoe ze resultaten kunnen interpreteren en contextualiseren, hoe ze menselijke emotie en culturele nuance kunnen integreren waar AI tekortschiet – zij zullen de consultants van de toekomst zijn. Of zoals een wijze partner ooit zei: “Als je niet kunt winnen van de robots, leid ze dan.”
Voor bedrijven die consultancydiensten afnemen, wordt het speelveld ook drastisch heringedeeld. De traditionele uurtarieven en projectbudgetten zullen onder druk komen te staan naarmate AI de efficiëntie verhoogt en de transparantie vergroot. De waarde van consultancydiensten zal steeds meer worden gemeten in termen van impact en resultaten, niet in gewerkte uren of grootte van teams.
De consultancywereld staat aan de vooravond van een fundamentele transformatie. Zoals bij elke revolutie zullen er winnaars en verliezers zijn. De winnaars zullen degenen zijn die de verandering omarmen, die AI zien als een kans om hun toegevoegde waarde te herdefiniëren en die de moed hebben om oude bedrijfsmodellen los te laten.
De klok tikt. AI wacht niet. En de consultancywereld zal nooit meer dezelfde zijn. Maar misschien is dat helemaal niet zo erg – vooral niet voor degenen die nooit van PowerPoint hebben gehouden.
Reactie plaatsen
Reacties